Żeński układ płciowy tworzą narządy wewnętrzne tj. jajniki, jajowody, macica i pochwa, oraz narządy zewnętrzne: wzgórek łonowy, wargi sromowe, opuszka przedsionka pochwy i łechtaczka.
Jajnik jest narządem parzystym występującym u kobiet. Ma kształt spłaszczonej elipsoidy wielkości ok. 3x2x1 cm. Jest on położony wewnątrz jamy otrzewnej na tylnej powierzchni wiązadeł szerokich macicy, do których przywiązane są krótkimi krezkami. Górna cześć jajników objęta jest przez jajowody.
Głównym zadaniem jajników jest wytwarzaniu komórek jajowych oraz wydzielaniu żeńskich hormonów płciowych, estrogenów, progesteronu i inhibiny. Gruczoły te są także miejscem dojrzewania tzw. pęcherzyka Gaffa, zawierającego komórkę jajową niezbędną do rozmnażania.
Żeński układ rozrodczy. (Wikipedia)
Jajowody są przewodami długości ok. 10-12 cm, biegnącymi od rogu macicy do jajnika. Końce jajowodów w sąsiedztwie jajnika mają kształt lejka z wypustkami ułatwiającymi wprowadzenie komórki jajowej do światła jajowodu.
Zadaniem jajowodów jest wprowadzenie komórki jajowej do jamy macicy, co jest możliwe dzięki skurczom ich mięśniówki, obecności rzęsek wyścielających ich błonę śluzową oraz obecności wydzieliny produkowanej przez gruczoły jajowodów.
Macica jest kolejnym elementem żeńskiego układu płciowego, ma ona kształt spłaszczony do przodu i leży w miednicy małej. Budują ją trzy warstwy: od wewnątrz błona śluzowa, warstwa mięsna i pokrywająca macice od zewnątrz - błona surowiczna. W pochwowej części macicy znajduje się ujście zewnętrzne macicy, tam jej światło łączy się ze światłem pochwy. Macicę oraz jajowody obejmuje fałd otrzewnej (tzw. węzeł szeroki).
Pochwa jest kolejnym narządem wewnętrznym żeńskiego układu rozrodczego. Jest ona silnie rozciągliwym i elastycznym przewodem mięśniowo-błoniastym o długości ok. 5-14 cm, będącym połączenie między macicą a przedsionkiem pochwy. Pochwa stopniowo się rozszerza, w środkowej części ma ok. 2-3 cm szerokości.
Pochwa jest miejscem wprowadzenia nasienia, obejmując prącie w czasie kopulacji oraz drogą, którą wydostaje się płód podczas porodu, a także drogą odpływu krwi menstruacyjnej.
Wzgórek łonowy jest zewnętrznym elementem układu płciowego, jest on wyniosłością z tkanki tłuszczowej pod spojeniem łonowym, ma kształt trójkąta, którego dolny wierzchołek łączy się z wargami sromowymi większymi. Grubość wzgórka wynosi ok.2-3 cm. W okresie dojrzewania jest on pokryty szorstkimi włosami.
Wargi sromowe są żeńskim odpowiednikiem moszny, są utworzone z dwóch fałdów skórnych, ciągną się od wzgórka łonowego do okolicy odbytu i zanikają w skórze krocza. Ich zewnętrzna cześć jest pokryta owłosioną skórką z licznymi gruczołami potowymi i łojowymi, a cześć wewnętrzna jest delikatna i wilgotna.
Opuszki przedsionka pochwy są ciałami jamistymi będącymi kolejną częścią żeńskiego układu rozrodczego. Leżą one u podstawy warg sromowych, po obu stronach przedsionka pochwy. Są utworzone ze splotów żylnych i są odpowiednikiem ciała gąbczastego prącia. Po wypełnieniu ich krwią następuje wzwód łechtaczki.
Łechtaczka jest nieparzystym narządem płciowym kobiet. Jest położona w pobliżu przedniego połączenia warg sromowych mniejszych. Jej cześć widoczna znajduje się powyżej pochwy.
Łechtaczka odgrywa podstawową rolę w pobudzeniu seksualnym i organizmie, dzięki temu, że jest ona najbardziej erogennym miejscem w całym ciele kobiety i równocześnie najbardziej czułym na bodźce dotykowe dzięki temu, że znajduje się w niej ponad 8 tysięcy włókien nerwowych.