Układ oddechowy
Układ oddechowy jest odpowiedzialny za utrzymanie stałej wymiany gazów między organizmem a środowiskiem.
Oddychanie jest jedną z najważniejszych czynności organizmu i podstawowym przejawem życia. Wdychany
tlen używany jest przez komórki wszystkich tkanek jako paliwo do produkcji energii, a wydychany
dwutlenek węgla jest pozostałością tego procesu (jego nadmiar w organizmie jest toksyczny). Układ oddechowy składa się z dróg doprowadzających powietrze, płuc i narządów pomocniczych, umożliwiających wprowadzenie wdychanego powietrza do płuc.
Drogi układu oddechowego, doprowadzające powietrze to: nos , gardło, krtań, tchawica, oskrzela.
Nos i jama nosowa
Nos zbudowany jest z części kostnej, chrzęstnej i skórnej. W nozdrzach skóra wnika do jamy nosowej, która u dorosłego człowieka jest porośnięta włoskami. W jamie nosowej wdychane powietrze zostaje oczyszczone z pyłu, który osiada na błonie śluzowej wyścielającej ściany jamy nosowej, a także ogrzane i nawilżone. Jama nosowa łączy się przez nozdrza tylne z gardłem.
Gardło
Gardło jest miejscem skrzyżowania drogi oddechowej z przewodem pokarmowym, stanowi wspólny odcinek dla obydwu układów – pokarmowego i oddechowego. Podczas oddychania powietrze po przejściu przez jamę nosową przechodzi przez gardło, gdzie w jego dolnym odcinku wpada do krtani.
Krtań
Krtań jest narządem składającym się z 9 połączonych chrząstek. Współpracuje z przełykiem i tchawicą, jest miejscem przejścia powietrza ze środowiska zewnętrznego do płuc podczas wdychania i w odwrotnym kierunku podczas wydychania. W jej wnętrzu znajdują się struny głosowe - jest narządem mowy.
Tchawica
Tchawica ma długość ok. 12 cm, a wyglądem swym przypomina sprężystą, spłaszczoną rurę. Zbudowana jest z chrząstek tchawicznych. Tylna ściana tchawicy nie ma rusztowania chrząstkowego i nosi nazwę ściany błoniastej. Tchawica położona jest w środkowej części klatki piersiowej (przed przełykiem) i rozwidla się na dwa oskrzela główne.
Oskrzela
Oskrzela główne mają budowę taką jak tchawica. Dwa główne oskrzela, prawe i lewe, dzielą się stopniowo na mniejsze oskrzela i oskrzeliki, które aż kończą się pęcherzykami płucnymi. Oskrzele główne lewe jest węższe i dwukrotnie dłuższe od prawego. Oskrzela wysłane są błona śluzową z obfitą ilością wydzieliny śluzowej szczególnie przy nieżycie oskrzeli.
Płuca
Płuca stanowią główny narząd wymiany gazowej. Położone są w klatce piersiowej w jamach opłucnowych. Płuco prawe składa się z trzech płatów. Płuco lewe jest nieco mniejsze i podzielone na dwa Platy. Płuco dorosłego człowieka, na skutek odkładania się w nim cząsteczek węgla zawartych we wdychanym powietrzu, jest koloru ciemnego, płuco dziecka jest barwy różowej.
Na pojemność życiową płuc składa się suma objętości oddechowej, objętości zapasowej wdechowej i wydechowej i wynosi około 4000 cm3. Pojemność całkowita płuc jest większa o objętość zalegającą płuc i wynosi około 5200cm3.
